szelf
 
Encyklopedia PWN
szelf
[ang. shelf ‘półka’],
najniższa, płaska (maksymalny spadek 2°) część kontynentu, zalana przez morze, rozciągająca się do średniej głębokości 200 m;
Rozpościera się w głąb morza średnio do ok. 200 m, gdzie wyraźnym załomem przechodzi w silniej nachylony stok kontynentalny; powierzchnia szelfu kontynentalnego może być skalista lub zbudowana z luźnych osadów pochodzenia lądowego; często występują na niej nierówności będące wynikiem działalności dawnych rzek, lodowców, a także fal i prądów morskich oraz pływów.
Sytuacja prawna. Pojęcie szelfu obejmuje zarówno dno morza, jak i podziemie; sytuację prawną szelfu kontynentalnego uregulowała pierwotnie konwencja genewska z 28 IV 1958, a następnie konwencja prawa morza z 10 XII 1982 (nie weszła jeszcze w życie); zgodnie z nimi każde państwo ma suwerenne prawo do badania i eksploatacji szelfu kontynentalnego przyległego do jego morza terytorialnego; do szekfu kontynentalnego w rozumieniu prawa międzynarodowego zalicza się stok kontynentalny; wyłączne prawa państwa rozciągają się do zewnętrznej granicy stoku, nie mniej jednak niż granica wyłącznej strefy ekonomicznej (200 mil morskich od granicy lądu) i nie więcej niż 350 mil morskich; w szelfie występują zwykle bogate złoża mineralne (ropa naftowa, także tzw. konkrecje polimetaliczne); wody nad szelfem mają status wyłącznej strefy ekonomicznej lub morza pełnego.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia