świętojurcy,
potoczna (pol.) nazwa ukr. stronnictwa tzw. starorusinów, ukształtowanego jako nieformalny obóz polit. ok. 1848, gł. wśród duchowieństwa unickiego w Galicji Wschodniej (termin od katedry unickiej Św. Jura we Lwowie);
świętojurcy
Encyklopedia PWN
odwoływali się do tradycji Rusi Kijowskiej i Halicko-Włodzimierskiej, głosząc odrębność narodowości ruskiej (ukr.) i lojalność wobec monarchii habsburskiej, jednocześnie antypolskość; domagali się podziału Galicji na zachodnią — pol. (tzw. mazurską bądź lacką), i wschodnią — rusińską (ukr.); świętojurcy stopniowo podzielili się na dwa nurty polit.: umiarkowany — staroruski (przywódcami świętojurców, później kierunku staroruskiego byli kolejni uniccy arcybiskupi i radykalny — moskalofilski (O. Markow, I. Naumowycz, W. Dudykewycz), wyodrębniony na przeł. lat 60. i 70. XIX w.; zachowując tradycje Rusi Kijowskiej i Halicko-Włodzimierskiej, ponad nie przedkładali wartości kultury ros. i utożsamiali Rusinów z Rosjanami, najsilniej zamanifestowali swe stanowisko na zjeździe słow. w Pradze (1908), gdy Rusinów galicyjskich oficjalnie uznano za Rosjan; antyaustr., zwalczali unię brzeską 1596.
