Ze względu na problematykę badań sowietologia jest najbliższa politologii i historii politycznej. Początkowo różniła się od nich dominacją funkcji instrumentalnej, związanej m.in. z prognozowaniem tendencji rozwojowych i ich ideol.-polit. interpretacją. Ważnym zadaniem sowietologii była krytyka filoz.-ideol. przesłanek (marksizmu-leninizmu), na których opierały się nauki społ. w krajach komunist. oraz system indoktrynacji; budowę i funkcjonowanie społeczeństw komunistycznych sowietologia ujmowała w schemat interpretacyjny władzy totalitarnej. Prekursorami sowietologii byli m.in.: N. Bierdiajew, E.H. Carr, G. Fiedotow, K. Kautsky, B. Souvarine, N. Suchanow. Sowietologia przybrała formy zinstytucjonalizowane na przeł. lat 40. i 50. Badania sowietologiczne organizują placówki uniwersyteckie, zwłaszcza amer. i zachodnioeur. (gł. Fryburg, Londyn, Oksford, Paryż), oraz pozauniwersyteckie instytuty badawcze (Hoover Institution on War and Revolution); gł. czasopisma: „The Journal of Communist Studies”, „Slavic Review”, „Soviet Studies”, „Soviet Jewish Affairs” (ob. „East European Jewish Review”), „Osteuropa”, „Canadian Slavic Studies”; znani sowietolodzy: A. Besançon, S. Bialer, J.M. Bocheński, Z. Brzeziński, H. Carrére d’Encausse, S.N. Cohen, R. Conquest, M. Fainsold, G.F. Kennan, B. Meisner, B. Lewytzki, R. Löwenthal, R. Pipes, L. Schapiro, R.C. Tucker, A. Ulam. W Polsce przed II wojną świat. prekursorami badań sowietologicznych byli m.in.: J. Kucharzewski, W. Sukiennicki, S. Swianiewicz, S. Wysłouch; od 1930 działały Inst. Nauk.-Badawczy Europy Wschodniej w Wilnie oraz Inst. Wschodni w Warszawie, przy którym utworzono Szkołę Wschodnioznawczą; po wojnie problematyką sowietologiczną zajmowało się na emigracji wielu intelektualistów z kręgu paryskiej „Kultury” (m.in. L. Łabędź, M. Heller) oraz „Aneksu” (m.in. A. Smolar); w kraju do 1989 prace sowietologiczne ukazywały się poza cenzurą na łamach „Karty” (redaktor P. Mitzner) i „Obozu”. Po 1989 powstało kilka sowietologicznych placówek badawczych, m.in. w Inst. Studiów Polit. PAN (J. Staniszkis). Syntezę wczesnego dorobku sowietologii zawiera 8-tomowa encyklopedia Marxism, Communism and Western Society. A Comparative Encyclopedia (1972–73).
