roślin symbolika

roślin symbolika,

symbol. znaczenie przypisywane niektórym roślinom w różnych religiach i kulturach. W starożytności wiele roślin miało znaczenie kultowe i leczn., a chrześcijaństwo przejęło niektóre spośród dawnych wierzeń. Podobnie jak w przypadku zwierząt (zwierząt symbolika), powszechność myślenia symbol. w dawnych epokach, a także bogactwo i różnorodność źródeł lit., do których sięgano (m.in. Pismo Święte, Physiologus, emblemy, Iconologia C. Ripy, Mundus Symbolicus F. Picinellego), sprawiły, iż właściwe odczytanie sensu przedstawień poszczególnych roślin zależy od znajomości całego kontekstu. Wiele roślin i kwiatów odnosi się do Matki Bożej (migdałowiec, drzewo oliwne, jabłko granatu), a zwłaszcza do jej cnót: róża, konwalia, orlik, irys, lilia. Ta ostatnia często pojawia się w scenie Zwiastowania jako symbol czystości. Z tego samego względu jest zarazem atrybutem wielu świętych, zwłaszcza zakonników (np. św. Antoniego). W sztuce wczesnochrześc. i na Wschodzie drzewo poznania w scenach ukazujących Adama i Ewę jest drzewem figowym, na Zachodzie jabłonią, a jabłko pojawia się zwykle w pysku węża uosabiającego szatana. Jabłko w dłoni Matki Bożej (nowej Ewy) lub Jezusa symbolizuje odpuszczenie grzechów. Do roślin o licznych znaczeniach należy migdał i migdałowiec. Jako roślina kwitnąca (a więc rodząca się do życia) już w styczniu symbolizuje zmartwychwstanie, chrzest, raj, lecz również wierną miłość. Natomiast wawrzyn już od starożytności symbolizuje zwycięstwo, w kulturze chrześc. również zwycięstwo Chrystusa. W sztukach plast. do najważniejszych roślin o znaczeniu alegorycznym należą także: drzewo oliwne (zmartwychwstanie, cnota), palma (życie, zwycięstwo, raj, męczeństwo — często atrybut świętych męczenników), winorośl (Chrystus, Eucharystia), jabłko granatu (Chrystus, miłość, nieśmiertelność, płodność, Kościół, także miłość ojczyzny, zgoda), truskawka (ziemskie rozkosze, lecz również owoc rajski, symbol Trójcy Świętej). Niektóre rośliny są atrybutami świętych, np. róża — św. Róży z Limy, koniczyna — św. Patryka (także symbol Trójcy Świętej), lilia, gałązka palmowa.