redukcje, hiszp. reducciones,
osiedla organizowane przez władze kolonii hiszp. w Ameryce, do których przymusowo przesiedlano Indian z ich wiosek;
redukcje
Encyklopedia PWN
celem r. było zgromadzenie rozproszonej ludności indiańskiej, której liczba malała, jej chrystianizowanie, ściąganie z niej podatków, a także ułatwienie nowego podziału ziem między podbitych i zdobywców. R. budowano na planie kraty, z centralnym placem, kościołem, parafią i budynkiem rady; niekiedy skupiały ludność z kilkudziesięciu wiosek, mówiącą różnymi językami, co przyczyniało się do ujednolicania kultury, religii i obyczajów przesiedlanych Indian, przejmowania przez nich eur. technik rzemieślniczych, znajomości języka hiszp., prawa i pieniądza, ale także przyspieszało ich wymieranie wskutek epidemii. Do zakładania r. przystąpiono już ok. 1511 na Hispanioli, potem w latach 30. XVI w. w wicekrólestwie Nowej Hiszpanii, a w latach 60. w wicekrólestwie Peru; sporadycznie ich zakładanie kontynuowano jeszcze w XVIII w. W r. wprowadzano wybieralne władze z kompetencjami municypalnymi w celu podważenia władzy kacyków; uprawnień kacyków jednak nie znoszono, toteż zdołali oni przejąć kontrolę nad radami w r. i stali się pośrednikami w kontaktach z corregidorami.
