panpsychizm

panpsychizm

[gr. pán ‘wszystko’, psychḗ ‘tchnienie’, ‘dusza’],

filoz. pogląd na strukturę rzeczywistości, przypisujący całej materii nie tylko właściwość życia, lecz także naturę świadomości, analogiczną do cech psychiki ludzkiej;

panpsychizm był głoszony w starożytności przez przedstawicieli jońskiej filozofii przyrody, w okresie renesansu — przez B. Telesia i G. Bruna, w czasach nowożytnych — przez J.W. Goethego, J.G. Herdera, F.W. Schellinga, G.Th. Fechnera, E. von Hartmanna.