oświata rolnicza
 
Encyklopedia PWN
oświata rolnicza,
podnoszenie kwalifikacji ludności roln. i jej przygotowanie do udziału w życiu społ.-gosp. wsi, realizowane przez system szkolnictwa roln. oraz formy pozaszkolne (m.in. doradztwo roln., piśmiennictwo).
Do upowszechniania oświaty rolniczej w Europie przyczyniły się początkowo roln. dzieła encyklopedyczne (XIV–XVII w.), powstające od poł. XVIII w. towarzystwa i organizacje roln., zrzeszające w XIX i XX w. w coraz większym stopniu chłopów, oraz szkolnictwo i czasopisma rolnicze. W Polsce rozwój piśmiennictwa roln. datuje się od 2. poł. XVIII w.; w 1. poł. XIX w. powstawały szkoły roln. (m.in. Instytut Agronomiczny w Marymoncie) kształcące niemal wyłącznie młodzież ziemiańską i oficjalistów folwarcznych; w 2. poł. XIX w. i na pocz. XX w. rozwinął się także system kształcenia dla chłopskiej ludności roln. (niższe szkoły roln., wędrowni nauczyciele, działalność oświat. kółek roln.); w zaborze austr. istotny wpływ na oświatę rolniczą miał rozwój pol. ruchu lud. oraz ukr. ruchu narodowego. Znaczny postęp w zakresie oświaty rolniczej nastąpił w II Rzeczypospolitej — 1938 istniało 186 niższych szkół roln., 18 szkół średnich (gimnazja i licea) i 17 uniw. lud., rozwinęło się piśmiennictwo i doradztwo roln.; od 1926 były organizowane zespoły przysposobienia rolniczego młodzieży wiejskiej — 1938 było ich 10,9 tys. z ok. 83,7 tys. uczestników. W Galicji działało też Żydowskie Tow. Rolnicze, które od 1933 wydawało dwujęzyczne czasopismo fachowe. Mimo postępu utrzymywały się znaczne różnice regionalne (na niekorzyść województw wschodnich). W 1945–90, pomimo częstych zmian koncepcji oświaty rolniczej, przeważała tendencja jej rozwoju, intensyfikacji oraz różnicowania form. Na system szkolnej oświaty rolniczej składają się: zasadnicze, średnie i policealne szkoły roln. oraz 9 wyższych uczelni rolniczych. Pozaszkolna oświata rolnicza obejmuje: państw. doradztwo roln. (Ośrodki Doradztwa Rolniczego, instytuty i stacje doświadczalne), doradztwo świadczone przez spółdzielczość wiejską i organizacje roln., przysposobienie roln. młodzieży oraz upowszechnianie oświaty rolniczej w środkach masowego przekazu.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia