osłabianie fotograficzne

osłabianie fotograficzne,

proces lub procesy chem. mające na celu obniżenie gęstości opt. (zaczernienia) lub zmianę kontrastowości obrazów fot., zbyt ciemnych z powodu prześwietlenia lub przewołania.

O.f. poddaje się zarówno obrazy negatywowe, jak i pozytywowe. O.f. polega na obniżeniu zawartości srebra tworzącego obraz w danym miejscu, przez utlenienie jego części i rozpuszczenie powstałej soli srebra. Proces o.f. prowadzi się w roztworach zw. osłabiaczami (najbardziej znany jest osłabiacz Farmera). W ich skład wchodzą utleniacze (np. żelazicyjanek potasowy, nadsiarczan sodowy, chinon, nadmanganian potasowy), a także tiosiarczan sodu jako rozpuszczalnik soli srebra. Rozróżnia się osłabiacze: proporcjonalne — stopień osłabienia jest proporcjonalny do zaczernienia lokalnego, a więc osłabieniu ulegają najbardziej miejsca ciemne obrazu, przez co obniża się jego kontrastowość; subtraktywne — gęstość opt. ulega obniżeniu o stałą wartość na całej powierzchni obrazu, przez co obraz rozjaśnia się, choć jego kontrastowość się nie zmienia; superproporcjonalne — większemu osłabieniu ulegają miejsca jasne obrazu, mniejszemu — miejsca ciemne, w konsekwencji kontrastowość obrazu rośnie.