metro
 
Encyklopedia PWN
metro
[fr. métro, skrót od métropolitain ‘stołeczny’],
system bezkolizyjnej kolei miejskiej, której linie są prowadzone głównie pod ziemią (stąd nazwy: angielska underground, niemiecka U-Bahn);
potocznie metro jest zwane podziemną koleją miejską. Tunele metra są budowane kilka (metro płytkie) lub kilkanaście, a nawet 20–30 m pod powierzchnią (metro głębokie, np. w Londynie, Moskwie). Tabor metra składa się z jednowagonowych lub dwuwagonowych zespołów trakcyjnych o dużej liczbie osi napędnych, co zapewnia znaczne przyspieszenie rozruchu, niezbędne do uzyskania dużych prędkości użytkowych — eksploatacyjnych (uwzględniających czas postoju na przystankach). Prędkość eksploatacyjna metra zależy także od odległości między przystankami; najczęściej odległości między przystankami wynoszą 800–1100 m, a prędkość eksploatacyjna ok. 30–50 km/h. Pierwsze metro (Metropolitan Railway w Londynie) oddano do użytku 1863 (początkowo obsługiwane przez specjalnie parowozy); 1896 powstało metro w Budapeszcie, 1897 w Glasgow, 1900 w Paryżu i w Nowym Jorku; w końcu XX w. metro funkcjonowało w ponad 100 miastach; najdłuższe linie metra (kilkaset km) mają Nowy Jork, Londyn, Paryż, Moskwa. W Polsce projekty budowy metra w Warszawie powstały już w okresie międzywojennym; w latach 50. rozpoczęto drążenie tunelu (roboty wstrzymano); 1983 rozpoczęto w Warszawie budowę pierwszej linii metra; 2006 długość oddanych odcinków wynosiła 18,5 km (19 stacji); do 2008 planuje się ukończenie pierwszej linii metra (łączna długość 23 km, 23 stacje).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia