metanogenne mikroorganizmy

metanogenne mikroorganizmy, dawniej bakterie metanogenne,

fizjol. grupa bezwzględnie beztlenowych i fakultatywnych chemolitotroficznych mikroorganizmów, zaliczanych do Archaea (grupa filogenetyczna Euryarchaeota), produkujących metan (CH₄) jako produkt końcowy w procesie degradacji materii org. w warunkach beztlenowych.

Dotychczas opisano 110 gat. mikroorganizmów metanogennych (22 rodzaje, m.in. Methanobacterium — 19 gat., Methanococcus — 13 gat., Methanogenium — 11 gat. i Methanosarcina — 9 gat.); występują powszechnie w beztlenowych środowiskach naturalnych: glebie, osadach jezior, rzek i mórz oraz w przewodach pokarmowych wielu zwierząt, m.in. przeżuwaczy; uczestniczą m.in. w procesie unieszkodliwiania nadmiernych osadów ściekowych, odpadów org. i w produkcji biogazu; wydzielane przez nie produkty gazowe (gł. metan) mogą ulec samozapaleniu, dając tzw. błędne ogniki, niekiedy obserwowane nad bagnami.