maoryska literatura
 
Encyklopedia PWN
maoryska literatura,
literatura obejmująca utwory Maorysów pisane w językach maoryskim lub angielskim. Jej twórcy czerpią z plemiennej tradycji ustnej, łącząc ją ze współcz. wątkami i inspiracjami spoza Nowej Zelandii.
Z dziedzictwa eur. są im najbliższe poezja i teatr. W poezji dominują waiata, czyli pieśni celebrujące najważniejsze wydarzenia w życiu człowieka. Teatr jest naturalną kontynuacją ceremoniału plemiennego. Zanim Maorysi sięgnęli po zewn. inspiracje, podkreślali swą odrębność, pozostając wierni tradycji, np. twórcy waiata — Te Kooti oraz potomkini królów maoryskich Te Puea. W 1973 W. Ihimaera opublikował pierwszą powieść maoryską Tangi (tytuł oznacza rytuał pogrzebowy, symbolizujący śmierć kultury maoryskiej, a jednocześnie szansę odrodzenia przez powrót do korzeni). Związek słowa i muzyki, zawsze ważny dla Maorysów, stał się źródłem zrytmizowanej prozy w języku angielskim. W latach 70. debiutowała P. Grace (opowiadania z tomu Waiariki), ukazały się też powieści Behind the Tattooed Face H.P. Bakera, Amokura J. Mitchell i The Bone People K. Hulme — nawiązujące do mitów maoryskich. W sztukach i prozie B. Stewarta dominuje frustracja wywołana sytuacją Maorysów w Nowej Zelandii, podobnie jak w powieści A. Duffa Once Were Warriors o degeneracji Maorysów. Pierwszą sztuką maoryską była Te Raukura: The Feathers of the Albatross H. Danseya. W latach 90. pojawiły się utwory H. Kouki; dla teatru pisali również maoryscy poeci: H. Tuwhare, A. Taylor (także prozaik) i R. Potiki.
Dorota Filipczak
Bibliografia
The Oxford History of New Zealand Literature in English, ed. T. Sturm, Oxford 1991;
The Oxford Companion to New Zealand Literature, ed. R. Robinson, N. Wattie, Oxford 1998.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia