mandaizm

mandaizm, mandeizm,

jeden z odłamów religii irańskiej (mazdaizm);

powstał ok. I w. n.e.; ma charakter gnostyczny, w swej doktrynie jest religią dualistyczną (opozycja dobra-jasności i zła-ciemności); zawiera wiele elementów przejętych z religii babilońskiej i judaistycznej; najważniejszą emanacją boga jest Manda da Hajje, który pełni funkcję zbawiciela i pośrednika między bogiem a ludźmi; opiera się na wierze w zbawczą moc chrztu (rytuał chrztu odbywa się w rzekach, św. Jan Chrzciciel jest uważany za jednego z proroków), podział dusz oraz sąd nad nimi po śmierci; m. jest nadal praktykowany przez nieliczne społeczności zamieszkujące Bliski Wschód; wywarł wpływ na inny ruch gnostyczny manicheizm.