malina

malina, Rubus,

rodzaj z rodziny różowatych;

kilkaset gat. krzewów i podkrzewów, rzadziej roślin zielnych, występujących dziko gł. w zimnej i umiarkowanej strefie półkuli północnej; pędy wzniesione, często pokryte szczeciniastymi kolcami; liście pierzastodzielne, owoc złożony zwykle z wielu drobnych, soczystych pestkowców, jadalny; w Polsce dziko rosną 4 gat.; najbardziej rozpowszechniona jest malina właściwa, R. idaeus, rosnąca w zaroślach, lasach i na zrębach; krzew wysokość do 2 m, o liściach 3–7-listkowych, owocach czerwonych, rzadziej żółtawych; na torfowiskach północnej Polski i Sudetów rośnie chroniona malina moroszka, R. chamaemorus; ponadto występują: malina tekszla, R. arcticus, oraz malina kamionka, R. saxatilis. Suszone liście i owoce maliny właściwej używane przy przeziębieniach (napary, syropy). Odmiany uprawne maliny pochodzą ze skrzyżowania licznych gat. malin, a także malin i jeżyn: jeżyny pachnącej, R. odoratus, maliny wybornej, R. deliciosus, maliny zachodniej, R. occidentalis, maliny zaniedbanej, R. neglectus, maliny właściwej oraz jeżyny niedźwiedziej, R. ursinus, i in. W uprawie ok. 1500 odmian malin, owocujących w lipcu–sierpniu na pędach zeszłorocznych; słodkie owoce maliny, bogate w sole wapnia i fosforu oraz wit. C, są spożywane w stanie świeżym i w przetworach (np. soki, dżemy). Maliny rozmnaża się przez odrośla, plantacje użytkuje 8–10 lat (pełne owocowanie po 3–5 latach uprawy); Polska jest największym producentem malin na świecie, powierzchnia upraw wynosi ok. 25 tys. ha, zbiory — ok. 40 tys. t rocznie.