magistratus
w starożytnym Rzymie termin używany zarówno na określenie urzędnika, jak i urzędu;
[łac., ‘urząd państwowy’, ‘urzędnik’],
magistratus
Encyklopedia PWN
urzędnicy republikańscy dzielili się na wyższych (maiores), do których należeli: konsul, pretor, cenzor i dyktator, oraz niższych (minores) — kwestor i edyl; wszystkie urzędy (z wyjątkiem dyktatora) były wybieralne (przez zgromadzenia ludowe) oraz kolegialne (najmniej 2 osoby); okres sprawowania magistratu trwał rok (z wyjątkiem cenzora); urzędnicy nie otrzymywali żadnego wynagrodzenia za pełnienie swoich funkcji — w przeciwieństwie do mianowanych, wysoko uposażonych urzędników w okresie cesarstwa; wszyscy urzędnicy mieli prawo wydawania rozporządzeń w zakresie spraw należących do ich kompetencji, prawo nakładania kar oraz prawo zwoływania wieców; dawne urzędy w okresie pryncypatu utrzymały się tylko formalnie, a największe znaczenie mieli prefekt pretorium i prefekt miasta.
