ludomaństwo

ludomaństwo, chłopomaństwo,

nacechowane egzaltacją zainteresowanie sprawami ludu na przeł. XIX i XX w. w Polsce;

w ramach l. propagowano ideę odzyskania niepodległości Polski z udziałem chłopów jako gł. siły oraz odrodzenie kultury nar. przez odwołania do kultury lud. (źródło polskości o rodowodzie piastowskim); życie na wsi przedstawiano jako szczęście przynoszące odrodzenie witalne i moralne; fascynowano się chłopską tężyzną, gwarą, folklorem; rozwinął się regionalizm; S. Witkiewicz popularyzował styl góralski w budownictwie i sztuce użytkowej, K. Przerwa-Tetmajer i S. Wyspiański heroizowali górali, K. Szymanowski nawiązywał do muzyki lud., powstawały wiejskie pejzaże i sceny z życia chłopów; entuzjazmowano się Nagrodą Nobla dla Chłopów W.S. Reymonta; aspekt humorystyczny l. wykorzystał m.in. Wyspiański w Weselu (postać Pana Młodego).

Wyspiański Stanisław, Portret własny z żoną, 1904