krytyka tekstu biblijnego

krytyka tekstu biblijnego,

badania prowadzące do ustalenia oryginalnego brzmienia tekstu Biblii, stanowiące wstępny etap egzegezy biblijnej;

materiałem dla krytyki tekstu biblijnego są rękopiśmienne kopie ksiąg bibl. zachowane w liczbie wielu tysięcy (wraz z mniejszymi fragmentami); oprócz rękopisów w językach oryginału uwzględnia się również przekłady starożytne. Najważniejsze rękopisy hebrajskie Starego Testamentu: kodeks z biblioteki petersburskiej (datowany 1008), kodeks z synagogi w Aleppo (ok. 930, niekompletny), kodeks karaimów z Kairu (prorocy, 895), zwoje Izajasza z Kumran (I w.); większość rękopisów hebrajskich jest oparta na wersji tekstu Starego Testamentu, oprac. ostatecznie przez masoretów w VIII–X w. (tzw. tekst masorecki). Najważniejsze rękopisy gr. Nowego Testamentu to: kodeksy synajski i watykański (IV w.), aleksandryjski, Efrema (V w.), Bezy i Claromontanus (VI w.), Koridethi (VII–IX w.), a ponadto wiele fragmentów papirusowych z II–III w. Znaczna liczba zachowanych rękopisów, ich wiek i wysiłek włożony w krytykę tekstu biblijnego sprawiają, że tekst Biblii jest znany znacznie lepiej niż jakichkolwiek innych dzieł literatury starożytnej.