kontuszowy pas,
akcesorium pol. męskiego ubioru narodowego;
kontuszowy pas
Encyklopedia PWN
tkany z cienkiej, zazwyczaj jedwabnej przędzy, wiązany początkowo na żupanie, a później na kontuszu; dł. ok. 3–4,5 m; bywały 1-, 2- i 4-stronne w zależności od ułożenia wzoru, dzięki czemu pas można było składać wzdłuż i używać raz na jedną, raz na drugą stronę, zależnie od potrzeb i okoliczności. Początkowo kontuszowe pasy polskie sprowadzano ze Wschodu, w XVIII w. wytwarzano je w wielu manufakturach pol., zw. persjarniami, z których najsłynniejsze były w Słucku (stąd też czasem nazwa pasy słuckie), Kobyłce, Grodnie, Sokołowie, Korcu, Krakowie, Gdańsku. Ornamenty występujące na kontuszowych pasach polskich, wzorowane pierwotnie na motywach tkactwa wschodniego, a w 2. poł. XVIII w. także na wzorach tkactwa zachodnioeur., stopniowo coraz bardziej dostosowywano do gustów pol. odbiorcy, co przyczyniło się do stworzenia form oryginalnych.
