konflikt serologiczny

konflikt serologiczny,

med. niezgodność antygenowa między dawcą i biorcą krwi lub między kobietą ciężarną i płodem, prowadząca do alloimmunizacji (tj. wytworzenia stanu odporności na obcy antygen) i związanych z tym powikłań.

Najczęściej mianem tym określa się alloimmunizację matki na antygeny krwinkowe płodu dziedziczone po ojcu; krwinki płodu przechodzą przez łożysko do krążenia matki u ok. 75% kobiet ciężarnych i jeśli istnieje niezgodność grup krwi między matką i płodem, dochodzi do immunizacji matki proporcjonalnie do wielkości przecieku; wytwarzane przeciwciała odpornościowe IgG przechodzą przez łożysko do płodu, powodując jego uszkodzenie. Ponad 95% wszystkich konfliktów matczyno-płodowych powstaje na tle niezgodności serolog. w antygenie D z układu Rh; matka z Rh (–) zostaje uczulona antygenem D zawartym w czerwonych krwinkach Rh (+) płodu; wytwarzane przeciwciała anty RhD przechodzą do płodu i wywołują chorobę hemolityczną, która może prowadzić do śmierci płodu (ok. 25% przypadków), ciężkiej żółtaczki z uszkodzeniem mózgu u noworodka (25%) i alloimmunologicznej niedokrwistości hemolitycznej płodu i noworodka (50%); przeciwciała powodują hemolizę krwinek płodu przez makrofagi w śledzionie; z hemoglobiny rozpadłych erytrocytów powstaje bilirubina, która nie ulega sprzężeniu z kwasem glukuronowym w niewydolnej wątrobie płodu, co powoduje żółtaczkę i uszkodzenie mózgu. Dziecko urodzone z pierwszej ciąży zazwyczaj nie jest zagrożone chorobą ze względu na małe stężenie przeciwciał matki; dopiero w następnych ciążach odpowiedź immunologiczna jest silniejsza. W związku z tym istotne znaczenie ma poszukiwanie przeciwciał odpornościowych u wszystkich kobiet ciężarnych, ponieważ umożliwia wczesne wykrycie konfliktu serologicznego, przewidywanie choroby płodu lub noworodka oraz podjęcie odpowiedniego leczenia.