kompozycja

kompozycja

[łac. compositio ‘złożenie’, ‘układ’],

lit. budowa świata przedstawionego w dziele literackim;

układ wzajemnie powiązanych motywów, zgodnie z nadrzędnym schematem konstrukcyjnym, wyznaczonym przez temat; głównymi wyznacznikami kompozycji są: materiał treściowy, poznawcza, ideowa i artystyczna koncepcja autora, oraz wzory i standardy kompozycyjne utrwalone w tradycji rodzajów i gatunków literackich; kompozycja, hierarchizując elementy przedstawienia, może odzwierciedlać świat rzeczywisty (powieść realistyczna), deformować go, rozbijając związki przyczynowe i czasowe (dramat romantyczny), konstruować obraz świata wg własnej logiki (nowa powieść); o charakterze kompozycji decyduje dominacja określonego rodzaju związków między objętymi nią składnikami.