kobierzec

kobierzec, dywan,

rzem. artyst. tkanina dekoracyjna jednostronna, z puszystą okrywą włosową po prawej stronie, tworząca wzór, widoczny też po stronie lewej;

wyrabiana ręcznie na warsztatach tkackich lub maszynowo, z wełny, jedwabiu, czasem z dodatkiem nici metalowej, na osnowie wełnianej, lnianej, bawełnianej lub jedwabnej. Kobierce powstają przez wiązanie węzłów na niciach osnowy w rzędach, które rozdziela przeplecenie wątkiem wiążącym całą tkaninę w jedną całość; powstałe obok siebie węzły, tworząc okrywę włosową po prawej stronie kobierca, przykrywają całkowicie nici osnowy i wątku. Wzór osiąga się przez zastosowanie kolorowej przędzy, użytej zgodnie z przygotowanym wzorem rysunkowo-kolorystycznym. Umiejętność wykonywania kobierców sięga czasów starożytnych, wywodzi się ze sztuki ludowej i była zapoczątkowana prawdopodobnie w Azji; kobierce najbardziej rozpowszechniły się w Azji Mniejszej i Środkowej, na Kaukazie, w Persji, Indiach i Chinach. Nazwy kobierców pochodzą najczęściej od miejsca ich wyrobu; wyroby poszczególnych ośrodków charakteryzują bardzo często swoiste formy ornamentalne i określona skala barw.

Kobierzec Ogińskich, 2. połowa XVIII w. — Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Kraków.