jaskinia Platona

jaskinia Platona,

filoz. alegoria Platona zawarta w dialogu Państwo, obrazująca sytuację poznawczą i egzystencjalną rodzaju ludzkiego;

wg Platona kondycja człowieka przypomina stan ludzi przebywających w jaskini; ludzie ci cienie padające w świetle palącego się w jaskini ogniska biorą za rzeczy realne; podobnie czyni przeciętny człowiek ufający świadectwu zmysłów; poznaje on jednak tylko „cienie” — odbicia rzeczy, a nie realne byty; Platon przyrównuje filozofa do człowieka, który odważył się wyjść z jaskini i zobaczył rzeczy w ich autentycznym bycie; są nimi idee; alegorii wyjściu z jaskini odopowiada porzucenie przez człowieka (filozofa) powierzchownego poznania zmysłowego i wejście na drogę racjonalnego poznania idei.