impakcja
gwałtowne uderzenie ciała niebieskiego (np. meteoroidu, planetoidy, komety) w inne ciało niebieskie (np. w Ziemię).
[łac.],
impakcja
Encyklopedia PWN
Powoduje powstanie krateru uderzeniowego (impakcyjnego, np. krater meteorytowy), zazwyczaj także eksplozję ciała uderzającego, metamorfizm zderzeniowy, stopienie i częściowe wyparowanie skał w miejscu kolizji oraz wzniesienie w górę chmury odłamków skalnych, cząstek rozpylonego stopu, a także przegrzanych gazów i par; cięższe fragmenty spadają na Ziemię, reszta rozprasza się w górnych warstwach atmosfery ziemskiej. Siła i. działa w czasie od ułamków s do kilkudziesięciu s, wyzwalając w zasięgu fali uderzeniowej ciśnienie — do ok. 500 GPa i temp. dochodzącą do 30 tys.°C. W wyniku i. tworzą się skały, zw. impaktytami. I. odegrała istotną rolę w protoplanetarnym rozwoju Układu Słonecznego. Kolizje ciał niebieskich przyczyniły się do uformowania większości planet i księżyców, a następnie do ewolucji ich materii aż do obecnego stanu. Liczne kratery uderzeniowe odkryto na planetoidach, a także na Merkurym, Wenus, Marsie i Ziemi oraz na księżycach Marsa, Ziemi, Jowisza, Saturna i in.; spośród ponad 140 kraterów uderzeniowych odnalezionych na Ziemi, do największych należy krater Sudbury w południowo-wschodnim Ontario (Kanada), o średnicy ok. 200 km.
