hartowność

hartowność,

zdolność stopów metali do utwardzania się w trakcie hartowania

dla stali jest określona zdolnością do tworzenia podczas hartowania struktury martenzytycznej; warunkiem powstania martenzytu jest chłodzenie stali z odpowiednią szybkością; warunek ten jest zwykle spełniony tylko dla warstw powierzchniowych hartowanych przedmiotów; szybkość chłodzenia warstw głębiej położonych jest mniejsza i dlatego rzadko otrzymuje się w całym przekroju przedmiotu strukturę zawierającą 100% martenzytu; za granicę hartowanej warstwy przyjmuje się strefę, w której zawartość martenzytu wynosi minimum 50%; miarą hartowności jest grubość tej warstwy; hartowność stali może być także scharakteryzowana wielkością tzw. średnicy krytycznej, tj. największej średnicy wałka (wykonanego z określonego rodzaju stali i hartowanego w określony sposób), dla której zawartość martenzytu na osi wałka wynosi 50% (dla stali narzędziowych wyznacza się średnice kryt. również dla większych zawartości martenzytu w środku wałka, np. 95%). Hartowność stali zależy od jej składu chem. i jednorodności austenitu przed oziębianiem, szybkości oziębiania i in.