grasica

grasica,

narząd występujący u wszystkich kręgowców żuchwowych (szczękowce);

jest różnie zlokalizowana, u człowieka — w klatce piersiowej po wewn. stronie mostka. Grasica pełni funkcję gruczołu dokrewnego i centralnego narządu limfatycznego, decydującego o sprawności układu odpornościowego organizmu w pełnym zakresie jego działania: od tolerancji własnych składników tkankowych po eliminację elementów obcych (czynniki infekcyjne, przeszczepy, nowotwory); zaopatruje układ odpornościowy w dojrzałe limfocyty T (populacja limfocytów T odgrywa nadrzędną rolę w hierarchii komórkowej układu odpornościowego, decydując o powstawaniu, ukierunkowaniu, stopniu nasilenia, czasie trwania i rodzaju odpowiedzi immunologicznej); w grasicy zachodzi dojrzewanie i selekcja macierzystych komórek szpikowopochodnych; w wewnątrzgrasiczym procesie „edukacji” limfocytów T rolę selekcjonującą odgrywają antygeny zgodności tkankowej, a siłą napędową procesu dojrzewania limfocytów T są hormony grasicy oraz limfokiny (interleukiny). Hormony produkowane przez grasicę wpływają na układ neurohormonalny (podwzgórze, przysadka, obwodowe narządy wewn. wydzielania); na dokrewne funkcje grasicy stymulująco działają: hormon wzrostu (somatotropina) oraz estrogeny i hormon tyreotropowy; antagonistami są pozostałe żeńskie i męskie hormony płciowe oraz hormony sterydowe kory nadnerczy. Grasica osiąga pełny rozwój w pierwszych miesiącach i latach życia, a od okresu dojrzewania płciowego rozpoczyna się jej stopniowy zanik; na bodźce stresowe grasica reaguje przyspieszeniem procesu inwolucji. Ze względu na integrujące znaczenie grasicy dla czynności 3 najważniejszych układów organizmu: nerwowego, wewn. wydzielania i odpornościowego, przypisuje się jej ważne znaczenie dla prawidłowego przebiegu podstawowych funkcji biol. organizmu: wzrostu, metabolizmu oraz zdolności rozrodczych.