fotel
 
Encyklopedia PWN
fotel
[fr. fauteuil < łac. faldistorium],
siedzisko, zazwyczaj jednoosobowe, z oparciem i bocznymi poręczami;
f. należy do mebli komfortowych, reprezentacyjnych, stanowiących dawniej atrybut pozycji społ.; jest to siedzisko przeważnie obszerniejsze od krzesła, od XVII w. zwykle tapicerowane i często bogato dekorowane rzeźbą, złoceniami itp.; do najbardziej okazałych f. należą trony i katedry; znany od czasów staroż., ponownie rozpowszechniony od XVI i XVII w.; we Francji początkowo zw. chaise à bras, a od 1636 fauteuil; w dawnej Polsce nazywany stolcem lub fałdyszorem, od końca XVIII w. — f., przy czym nazwa krzesło z poręczami utrzymywała się bardzo długo i niekiedy jest używana jeszcze obecnie; w Polsce do najstarszych należy zapewne tzw. f. z Sancygniowa, rzeźbiony, z herbem Dębno i gmerkiem z monogramem HKN(?) oraz datą 1588. Powstało wiele odmian f. różniących się konstrukcją, kształtem i przeznaczeniem, np.: f. na biegunach, w którym siedzisko jest wsparte na wygiętych płozach, umożliwiających huśtanie się do przodu i tyłu, znany w starożytności i w średniowieczu, powszechnie stosowany w Ameryce i Wielkiej Brytanii od poł. XVIII w.; f. klubowy, którego różne typy są znane od poł. XVII w. — duży, wygodny f. miękko wyściełany, często z luźnymi poduszkami oraz urządzeniami do regulacji oparcia (berżera); f. grotowy — o twardym siedzisku, zdobionym rzeźbiarsko formami muszli oraz delfinów, lub naśladującym kamienie we wnętrzu groty skalnej, szczególnie rozpowszechniony w Niemczech w końcu XIX i na pocz. XX w.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia