fiołek wonny

rys. T. Kossak/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

fiołek wonny, Viola odorata

Roślina wieloletnia z rodziny fiołkowatych. Pochodząca z obszarów śródziemnomorskich, jak również z Europy Zachodniej. Od wieków jednak występuje w całej Europie. W Polsce jest to gatunek dość rzadki, czasem uprawiany i zdziczały. Występuje w zacienionych miejscach w wilgotnych lasach, na ich skrajach, na krzaczastych zboczach, przy żywopłotach i parkanach, w ogrodach i parkach od nizin aż po pogórze. Fiołek jest rośliną o wysokości 5–10 cm. Charakteryzuje się posiadaniem pełzającego, posiadającego rozłogi kłącza; okrągławymi lub okrągławojajowatymi liśćmi i jajowatymi lub lancetowatymi, całobrzegimi lub pierzastymi, w górnej części gruczołowato orzęsionymi przylistkami. Ziele to kwitnie od marca do maja. Jego ciemnofioletowy kwiat ma przyjemny zapach. Owocem jest kulistawa, gęsto owłosiona torebka. Fiołek wonny jest rośliną o właściwościach leczniczych. Pozyskuje się zarówno pęd jak i kłącze, gdyż zawierają one alkaloid (wiolinę), wiolatozyd, pochodne delfidyny (wiolaninę), olejek eteryczny (iron), saponiny trójterpenowe i śluz. W medycynie stosuje się fiołek wonny w postaci odwaru lub jako składnik mieszanek ziołowych przy nieżycie oskrzeli lub kaszlu. Jego właściwości moczopędne są wykorzystywane przy leczeniu chorób gośćcowych. Kwiaty i olejek eteryczny są wykorzystywane do wyrobu kosmetyków i w przemyśle cukierniczym.

Anna Borecka

Fiołek wonny, Viola odorata