fennomani
fiński ruch nar.; zapoczątkowany ok. 1830, w 2. poł. XIX w. miał charakter stronnictwa politycznego;
[łac.-gr.],
finomani,
fennomani
Encyklopedia PWN
w 2. poł. XIX w. przybrał formę nar. stronnictwa polit.; gł. inicjator i przywódca J.V. Snellman. Fennomani zabiegali o upowszechnienie lit. języka fińskiego oraz dążyli do równouprawnienia go z językiem szwedz. w administracji, oświacie i sądownictwie: zał. Fińskie Tow. Lit. (1831), publikowali prace lit. i nauk. w języku fińskim, uzyskali wprowadzenie go do szkół oraz — stopniowo (akty 1863, 1886, 1903) — do urzędów; zwolennicy wzmocnienia roli parlamentu fińskiego. Program językowy fennomanów napotykał przeciwdziałanie obrońców dominacji języka szwedz. (swekomani), a program polit. — opór władz rosyjskich. W końcu XIX w., wobec podjęcia przez carat prób ograniczenia autonomii Finlandii (N.I. Bobrikow), wśród fennomanów nastąpił rozłam na starofinów, skłonnych do ograniczonych ustępstw (przywódcy: Y.S. Yrjö-Koskinen, J.R. Danielson-Kalmari), oraz młodofinów, broniących nienaruszalności autonomii (tzw. stronnictwo konstytucyjne). W niepodległej Finlandii starofinowie utworzyli 1918 konserwatywną Koalicję Narodową, młodofinowie — liberalną Nar. Partię Postępową.
