etruskologia,
dział historii antycznej poświęcony kompleksowemu badaniu cywilizacji etruskiej.
etruskologia
Encyklopedia PWN
E. jako odrębna nauka hist. wyłoniła się z historii i archeologii klas. stosunkowo niedawno, po II wojnie świat.; gł. rolę w tym procesie odegrał archeolog wł., M. Pallottino. Zainteresowania etruskologiczne sięgają 2. poł. XV w., a ich początki wiążą się z kontrowersyjną postacią Annio da Viterbo i jego częściowo zafałszowanym dziełem Antiquitates.... Ważną rolę w powstawaniu studiów etruskologicznych odegrał Szkot Th. Dempster i jego praca Etruria regali napisana w XVII w., lecz wydana dopiero 1725 we Florencji; wywołała ona ogromne zainteresowanie i zainicjowała okres etruskomanii, której kres położył dopiero J.J. Winckelmann, ustalając dominację studiów nad Grecją i nauk o starożytności. W XIX w. zainteresowanie badaczy koncentrowało się na problemach języka i pochodzeniu Etrusków; w tym czasie, z myślą o wzbogaceniu podstawy źródłowej do studiów nad gr. mitologią, wydano monumentalne prace (korpusy) poświęcone etruskim brązowym lustrom i urnom hellenistycznym. Pierwsza praca poświęcona sztuce etruskiej powstała pod koniec XIX w. i oceniła ją przez pryzmat klas. estetyki gr. jako zjawisko prowincjonalne i pozbawione oryginalności. Lata 20. XX w. przyniosły próby weryfikacji tej negatywnej oceny i spojrzenia na sztukę etruską jako sztukę antyklas., nacechowaną bezpośredniością, skłonnością do realizmu i psychologizującej ekspresji; sądy te przygotowały grunt do usamodzielnienia się e. w latach 40. XX w.
