egzamin

egzamin

[łac. examen ‘badanie’],

forma sprawdzania osiągnięć uczniów bądź studentów w obrębie danego przedmiotu bądź grupy przedmiotów nauczania;

egzaminy mogą mieć formę ustną, pisemną (wypracowanie, test) bądź praktyczną; wyróżnia się: egzaminy wstępne (selekcyjne), wykorzystywane podczas naboru do danej placówki edukacyjnej; egzaminy końcowe, stwierdzające ukończenie edukacji danego typu, np. edukacji szkolnej, kursu bądź studiów (gimnazjalny egzamin, matura); egzaminy promocyjne, warunkujące przejście na kolejny szczebel edukacji (klasyfikacyjny, poprawkowy, sprawdzający).

W Polsce egzamin klasyfikacyjny jest przeprowadzany na życzenie ucznia bądź jego rodziców (opiekunów prawnych) w sytuacji, gdy uczeń opuścił w danym okresie co najmniej 50% zajęć z danego przedmiotu, co uniemożliwia wystawienie oceny końcowej; w przypadku nieobecności usprawiedliwionych decyzję o egzaminie klasyfikacyjnym podejmuje dyrektor szkoły, w pozostałych przypadkach — rada pedagogiczna; prawo do egzaminu mają także uczniowie, którzy uzyskali zgodę na indywidualny tok nauczania, bądź tacy, którzy spełniają obowiązek szkolny poza szkołą; przeprowadza się go w trybie i terminach określonych w statucie szkoły.

Egzamin poprawkowy jest przeprowadzany, począwszy od IV klasy szkoły podstawowej, z wyjątkiem klasy programowo najwyższej w szkole danego typu, w sytuacji, gdy uczeń w wyniku klasyfikacji końcowej w danym roku nauczania uzyskał ocenę niedostateczną; w wyjątkowych sytuacjach rada pedagogiczna może wyrazić zgodę na egzamin poprawkowy z 2 zajęć edukacyjnych; składa się z części pisemnej i ustnej, z wyjątkiem egzaminu z plastyki, muzyki, informatyki (techniki), wychowania fizycznego oraz zajęć praktycznych; egzamin przeprowadza w ostatnim tygodniu ferii — powoływana przez dyrektora — komisja w składzie: dyrektor bądź inny nauczyciel zajmujący stanowisko kierownicze w szkole (jako przewodniczący), nauczyciel uczący ucznia danego przedmiotu (jako egzaminujący) oraz nauczyciel tego samego lub pokrewnego przedmiotu (jako członek komisji); uczeń, który nie zdał egzaminu poprawkowego, nie otrzymuje promocji i powtarza klasę; w szkole podstawowej i gimnazjum rada pedagogiczna może jeden raz w ciągu danego etapu edukacyjnego promować ucznia, który nie zdał egzaminu poprawkowego z jednych zajęć edukacyjnych.

Egzamin sprawdzający jest przeprowadzany na życzenie ucznia bądź jego rodziców (opiekunów prawnych) w przypadku, gdy stwierdzają oni, że ocena okresowa, którą otrzymał uczeń, została — ich zdaniem — zaniżona; warunki i tryb egzaminu sprawdzającego reguluje statut szkoły.