dwuizbowość
 
Encyklopedia PWN
dwuizbowość,
forma organizacji organu przedstawicielskiego (zwłaszcza parlamentu) polegająca na istnieniu w jego strukturze 2 części (izb), powoływanych w odrębny sposób i współdziałających w uchwalaniu aktów prawnych;
dwuizbowość parlamentu ma 2 źródła hist.: reprezentację stanową (np. parlament bryt.) oraz zasadę federalizmu (np. USA); współcześnie dwuizbowość parlamentu jest typowa dla wielu państw. Izba pierwsza (zw. też niższą) jest wyłaniana w powszechnych wyborach i odgrywa najistotniejszą rolę w funkcjonowaniu parlamentu; druga izba (zw. też wyższą) bądź zachowała tradycyjny skład (lordowie, najwyżsi sędziowie), bądź pochodzi z wyborów, ale przeprowadzanych na innych zasadach niż wybory do pierwszej izby; regułą jest słabsza pozycja drugiej izby (wyjątek stanowi USA), często noszącej nazwę senat. W Polsce dwuizbowy parlament istniał w XVI–XVIII w. (izba poselska i senat), także w Rzeczypospolitej na podstawie konstytucji 1921 i 1935 (sejm i senat); po II wojnie świat. dwuizbowość została zniesiona (formalnie na podstawie wyniku referendum 1946), zgodnie z sowieckim modelem ustrojowym dopuszczającym dwuizbowość parlamentu tylko w państwach federalnych (ZSRR, Jugosławia, potem Czechosłowacja); dwuizbowość polskiego parlamentu została przywrócona nowelą kwietniową 1989, stosownie do porozumienia Okrągłego Stołu.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia