denazyfikacja
 
Encyklopedia PWN
denazyfikacja
[łac.],
zespół środków podjętych po II wojnie światowej przez zwycięskie mocarstwa, mających wraz z demilitaryzacją doprowadzić do oczyszczenia życia społeczno-politycznego, gospodarczego i kulturalnego Niemiec z nazizmu oraz demokratyczne przeobrażenia tego kraju.
Zapowiedziana podczas konferencji jałtańskiej, postanowiona w uchwałach konferencji poczdamskiej, realizowana przez wojsk. władze okupacyjne 4 mocarstw zgodnie z ustawami (nr 1, 2, 10 z 1945) i rozporządzeniami Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec. Obejmowała rozwiązanie NSDAP, jej przybudówek i wszelkich instytucji nazistowskich, oraz zapobieganie ich odrodzeniu, zakaz nazistowskiej działalności i propagandy, zniesienie ustawodawstwa nazistowskiego, postawienie przed sądem winnych zbrodni wojennych (ludobójstwa i przeciw pokojowi), usunięcie nazistów ze stanowisk publicznych, wyeliminowanie faszystowskich doktryn z oświaty. Prowadzona bez należytej znajomości realiów Trzeciej Rzeszy, przyniosła ograniczone rezultaty. W zachodnich strefach okupacyjnych na 6 083 694 osób poddanych denazyfikacji, zaledwie 1667 uznano za gł. odpowiedzialnych, 23 060 — za obciążonych, a 150 425 za mniej obciążonych. W strefie sowieckiej na 48 088 osób, przeciwko którym prowadzono dochodzenia, sądy skazały 17 175, ponadto 390 478 osób nie dopuszczono do objęcia publicznych stanowisk. Poddani denazyfikacji skorzystali 1947–50 z licznych amnestii. Denazyfikacja została zakończona w strefie sowieckiej 1948, amer. — 1949, bryt. i fr. — 1950. Niekonsekwentne przeprowadzenie denazyfikacji utrudniło ściganie zbrodniarzy hitl. i umożliwiło wielu byłym nazistom obejmowanie stanowisk w życiu publicznym.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia