daśarupaka
 
Encyklopedia PWN
daśarupaka
[sanskr., ‘dziesięć sztuk scenicznych’],
w dramaturgii indyjskiej termin oznaczający 10 podstawowych, regularnych gatunków dramatycznych;
są to: nataka — dramat (właściwy), prakarana — komedia, samawakara — mit, ihamryga — perypetia, dima — batalia, wjajoga — eroika, utsrysztikanka lub anka — akt, prahasana — farsa, bhana — monolog, withi — skecz; po raz pierwszy zostały zdefiniowane w traktacie Natjaśastra [‘traktat o teatrze’] (III–IV w.); teorię dramatu omawia także traktat poet. Daśarupaka (lub Daśarupa), którego autorem jest Dhanandźaja (X w.); traktat dzieli się na 4 części zajmujące się: 1) definicjami terminów dram., pantomimą, tańcem, kryteriami klasyfikacji dramatu, podziałem tematyki, konstrukcją dramatu; 2) klasyfikacją postaci dram. i ich cech; 3) analizą struktury 10 gatunków dram. i ich poszczególnych elementów (prolog, akty); 4) zagadnieniami poetyki, „smakami” estetycznymi (rasa).
Bibliografia
G. Haas The Daśarūpa of Dhanañjaya, New York 1965;
Nāṭyaśāstra of Bharatamuni, vol. 2, Delhi 1988.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia