czajka

czajka,

wiosłowo-żaglowa łódź kozacka z XVI–XVIII w.;

dł. do 18 m, szer. 3,6 m; kadłub o zaokrąglonym dziobie i rufie, z poszyciem z klepek montowanych na zakładkę; napędzana 10–15 wiosłami z każdej burty i niekiedy jednym żaglem, kierowana wiosłami sterowymi osadzonymi na rufie i dziobie; cz., wskutek często zdarzających się nieszczelności w kadłubie, nabierały wody, dlatego przy krawędziach burt mocowano wiązki trzcin, co zapobiegało ich zatonięciu; cz. były używane przez Kozaków zaporoskich na rzekach Ukrainy, a także u wybrzeży M. Czarnego w czasie wypraw wojennych (np. 1614–16 na wybrzeża Turcji); w okresie wojen pol.-szwedzkich w 1. poł. XVII w. próbowano użyć oddziałów kozackich na cz. do walk przeciwko okrętom szwedzkim blokującym Piławę.