cud

cud,

religiozn. zjawisko o nadzwyczajnym charakterze, traktowane w religiach jako przejaw działania nadprzyrodzonej mocy lub jako znak od Boga;

wyjątkowość cudu polega na tym, że jest on zdarzeniem wykraczającym poza horyzont zwykłych ludzkich doświadczeń; sprawcami cudu są najczęściej ludzie obdarzeni charyzmatem (założyciele religii, prorocy, święci) lub osoby, które osiągnęły moc czynienia cudu w wyniku intensywnych ćwiczeń psychofiz. (jogini, szamani, asceci). W teologii chrześc. — znak Boga, przez który manifestuje on swoją obecność w świecie (teofania) i zapowiada zbawienie ludzi. W klas. islamie za jedyny cud uważa się istnienie Koranu; w późniejszych etapach rozwoju tej religii ze zjawiskiem c. mamy do czynienia zwłaszcza w sufizmie. W konfucjanizmie cud nie jest możliwy, gdyż przeczyłby on ustalonemu porządkowi kosm.-społecznemu. W taoizmie, a zwłaszcza w neotaoizmie, cud jest wyrazem posiadania nadziemskich mocy przeciwstawiania się złu istniejącemu w samej przyrodzie, a zwłaszcza śmierci, i uzyskiwania mocy nieśmiertelności. W Indiach zjawisko cudów jest bardzo powszechne: znalazło ono wyraz w mitach i bogatej literaturze hagiograficznej, relacjonujących cudowne czyny mistyków i ascetów, jest obecne na codzień w działalności joginów, dążących na drodze ćwiczeń, medytacji i ascezy do osiągnięcia cudownej mocy (sanskr. siddhi).