chlorany

chlorany,

sole tlenowych kwasów chloru;

substancje krystal., rozpuszczalne w wodzie; wykazują właściwości utleniające. Chlorany(I) (dawniej podchloryny), sole zawierające anion ClO^–, nietrwałe; używane jako środki dezynfekcyjne i bielące m.in. w przemyśle spoż., papierniczym; najczęściej stosuje się ch.(I): potasu, sodu i wapnia. Chlorany(III) (dawniej chloryny), sole o anionie ClO₂^–, największe znaczenie ma ch.(III) sodu używany jako środek bielący w przemyśle włók. i papierniczym. Chlorany(V) (dawniej chlorany), sole o anionie ClO₃^–, w mieszaninie z substancjami łatwo utleniającymi się wybuchają pod wpływem uderzenia; największe znaczenie ma ch.(V) potasu KClO₃ (tzw. sól Bertholleta), stosowany do wyrobu zapałek, rakiet sygnalizacyjnych, materiałów wybuchowych. Chlorany(VII) (dawniej nadchlorany), sole najtrwalszego z tlenowych kwasów chloru, zawierają anion ClO₄^–; otrzymywane przez elektrolityczne utlenianie ch.(V); w niewielkich ilościach występują w pokładach saletry chilijskiej; używa się ich do wyrobu materiałów wybuchowych (gł. ch.(VII) amonu), ch.(VII) magnezu jest wykorzystywany jako środek osuszający.