cebula
 
Encyklopedia PWN
cebula, cebula zwyczajna, właśc. czosnek cebula, Allium cepa,
gatunek cebulowej rośliny warzywnej z rodzaju czosnek, pochodzący z zachodniej i środkowej Azji, uprawiany w strefie ciepłej i umiarkowanej na całym świecie już od starożytności (Egipt, Grecja, Rzym, Babilonia);
liście (szczypior) rurkowate, puste, kwiaty białe lub zielonkawe, zebrane w baldach. Uprawa cebuli sięga najdawniejszych epok kultury ludzkiej; w Polsce cebula była wymieniana w rachunkach dworu Władysława II Jagiełły. Cebula ma wysoką wartość odżywczą, energ., witaminową, zawiera m.in. 1,4% białka, 9% cukrów, 6–10 mg (do 30 mg w szczypiorze) wit. C w 100 g, związki siarki (m.in. allicynę, dwusiarczek allilowo-propylowy) wykazujące właściwości bakteriobójcze (fitoncydy); cebula jest powszechnie stosowana jako przyprawa w gospodarstwie domowym oraz przemyśle przetwórczym, ma ponadto właściwości lecznicze. Cebula jest byliną uprawianą jako roślina dwuletnia, przy czym cebule konsumpcyjne uzyskuje się w pierwszym roku uprawy z siewu nasion, z rozsady lub dymki, tj. drobnej cebuli jednorocznej, przechowywanej przez zimę. Cebula jest rośliną klimatu umiarkowanego; ma duże wymagania glebowe. Poza cebulą, uprawia się jej odmiany bot.: cebulę kartoflankę (A.c. var. aggregatum), rozrastającą się w gniazda złożone z 3–10 cebul różnej wielkości i nieregularnego kształtu oraz cebulę wielopiętrową (A.c. var. proliferum), tworzącą w kwiatostanach cebulki powietrzne w 2–3 piętrach. Światowe zbiory cebuli (wraz z szalotką) wynisły 63,8 mln t (2005); gł. producentami są: Indie (6,4 mln t), USA (3,3), Turcja (2,3), Chiny (2,0), Pakistan (1,8), Rosja (1,8); Polska dostarcza 0,7 mln t..
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia