bon oświatowy

bon oświatowy,

alternatywna forma finansowania szkół i placówek oświat., polegająca na przekazaniu przez władze państw. rodzicom, posiadającym dzieci w wieku obowiązku szkolnego, uprawnień — w formie papieru wartościowego czy odrębnego dokumentu — do korzystania z określonej kwoty środków budżetowych, z przeznaczeniem na kształcenie ich dzieci w dowolnie wybranej placówce edukacyjnej.

Wprowadzenie b.o. oznacza zniesienie monopolu państwa w oświacie, co m.in. wiąże się: z procesem decentralizacji rozdziału środków finansowych („pieniądz podąża za uczniem” — jego dysponentem nie jest już urząd centralny), realizacją polityki prorodzinnej państwa (zwiększenie podmiotowości rodziców), zapoczątkowaniem konkurencji między szkołami, stopniową poprawą oferty edukacyjnej, zwiększeniem efektywności w gospodarowaniu środkami publicznymi na edukację, umocnieniem pozycji dyrektorów szkół jako menedżerów, wymuszeniem naturalnego procesu doboru najlepiej wykwalifikowanych kadr pedag., likwidacją rejonizacji oraz zrównaniem statusu szkolnictwa publicznego i niepublicznego. Niepokój budzą jednak takie słabości tego rozwiązania, jak: pogłębienie zróżnicowania szkół pod względem sprawności kształcenia oraz, ze względu na agregację społ. uczniów wg pozycji środowiskowej, konieczność likwidacji części szkół, wzrost odpadu szkolnego, wysokie koszty wdrażania i funkcjonowania systemu, a przede wszystkim niebezpieczeństwo podporządkowania działalności placówek oświat. wyłącznie kryteriom finansowym.