arud
 
Encyklopedia PWN
arud,
system metryki arabskiej oprac. przez Al-Chalila Ibn Ahmada al-Farahidiego w VIII w.;
rozpowszechniony później w wielu literaturach Bliskiego Wschodu (m.in. perskiej, tadżyckiej, tureckiej). Al-Chalil wyróżnił 16 struktur metrycznych wiersza arabskiego oraz określił podrzędne elementy metryczne, stopy (tafila) składające się z następujących po sobie krótkich i długich sylab (mor); niejasna jest rola akcentu w klas. metryce arabskiej. Rozróżnia się 7 miar prostych wiersza (składają się z określonej liczby takich samych stóp) i 9 złożonych, w kolejności: mutakarib, mutadarik, hazadż, radżaz, ramal, wafir, kamil, tawil, basit, madid, mudari, sari, munsarih, muktadab, chafif i mudżtass; w metryce perskiej pojawiają się jeszcze metra gharib, kabir i muszakil; wg tradycji nazwy te wywodzą się od określeń kroku wielbłąda; w praktyce prawie nigdy nie udawało się stworzyć wersu dokładnie odpowiadającego teoret. strukturze, dlatego też a. przewiduje cały system dokładnie opisanych zmian (zihaf); zmiany w systemie metryki arabskiej nastąpiły w XX w. wraz z wprowadzeniem tzw. wiersza wolnego (szir hurr) opierającego się na nieregularnym następstwie stóp.
Bibliografia
W. Dulęba Klasyczne podstawy poetyki perskiej, Kraków 1986;
W.F.G.J. Stoetzer Theory and Practice in Arabic Metrics, Leiden 1989.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia