arsen

rys. A. Dukata/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

arsen, As, arsenicum,

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 33;

Symbol: As

Nazwa łacińska: Arsenicum

Liczba atomowa: 33

Pierwiastek promieniotwórczy: nie

Grupa układu okresowego pierwiastków: 15 — azotowce

Odkrycie: XIII wiek

względna masa atomowa 74,92; należy do grupy azotowców; niemetal; tworzy odmiany alotropowe: arsen szary, zw. metalicznym, o gęstości 5,73 g/cm³, trwały w warunkach normalnych, arsen żółty oraz arsen czarny (bezpostaciowy); arsen topi się w temperaturze 817°C, pod ciśnieniem 3,6 MPa, a pod ciśnieniem atmosferycznym, w temperaturze 615°C — sublimuje; tworzy związki na –III, III, IV (tlenek) i V stopniu utlenienia; występuje gł. w postaci minerałów (np. arsenopiryt, realgar); arsen i jego związki są silnie trujące; stosowany jako dodatek do stopów; większe znaczenie mają związki arsenu, m.in. arseniany(V), np. wapnia Ca₃(AsO₄)₂, arseniany(III) (arseniny), np. sodu NaAsO₂, miedzi Cu(AsO₂)₂ i arszenik As₂O₃ (arsenu tlenki) stosowane jako środki owado- i gryzoniobójcze, arsenki, np. galu, GaAs — w mikroelektronice, siarczki (np. czerwony As₄S₄) używane dawniej do wyrobu farb. Związki arsenu znano już w starożytności; pierwszy opis arsenu pochodzi z XIII w. (Albert Wielki).