antropologia stosowana,
subdyscyplina antropologii społecznej i antropologii kulturowej prowadząca studia, analizy i ekspertyzy, których celem jest wykorzystanie ogólnej wiedzy antropologicznej i zebranych informacji źródłowych do sterowania procesami zmiany społ.-kulturowej konkretnej grupy społecznej (lokalnej, etnicznej, rel.).
antropologia stosowana
Encyklopedia PWN
Jest to swoista antropologiczna inżynieria społ. podejmująca zadania na zlecenie instytucji pozanauk. (rządów, administracji publicznej, misji, organizacji pozarządowych i międzynar., stowarzyszeń, przedsiębiorstw itp.). Do typowych zadań a.s. należą: ekspertyzy na temat bieżącej sytuacji grupy i jej społ.-kulturowych oraz hist. uwarunkowań służące do opracowania projektu modernizacyjnego; konsultowanie takich projektów w celu minimalizacji ubocznych skutków wprowadzanych zmian; programowanie, obserwowanie i nadzorowanie realizacji tego typu projektów, szkolenie personelu; bezpośrednia opieka nad grupami tubylczymi lub mniejszościowymi, których prawa czy tradycje są zagrożone; usługi eksperckie i mediacyjne w sytuacjach konfliktów etnicznych, kulturowych, religijnych. A.s. coraz częściej wiąże się także z przemysłem i handlem, uczestnicząc w analizach marketingowych i pracach nad reklamami, zwłaszcza w sytuacjach wymagających porozumiewania się ponad różnicami kulturowymi.
A.s. powstała pod koniec XIX w. w związku z zapotrzebowaniem Wielkiej Brytanii na antropologiczne ekspertyzy dotyczące społeczeństw kolonii; były one niezbędne do prowadzenia polityki tzw. rządów pośrednich, wykorzystujących tradycyjne instytucje plemienne do celów administracji kolonialnej. W USA a.s. koncentrowała swą uwagę w 1. poł. XX w. na adaptacji Indian do życia w rezerwatach. Podczas II wojny światowej wykorzystywano a.s. do badań charakteru nar. amerykańskich sojuszników i wrogów. Począwszy od lat 50. studia tego typu objęły przede wszystkim społeczeństwa tzw. Trzeciego Świata. Na wielką skalę a.s. rozwinęła się wówczas w Ameryce Łac. w związku z programami likwidacji upośledzenia i modernizacji warunków życia ludności indiańskiej. Współczesna a.s., coraz częściej nazywana antropologią rozwoju, jest specjalnością interdyscyplinarną, łączącą doświadczenia nauk społ., ekon., prawnych, med. i rolnych. Dąży przede wszystkim do rozwoju takiej formy modernizacji społeczności tubylczych, mniejszościowych, regionalnych, która odpowiadałaby lokalnej tradycji kulturowej i nie niszczyła ich odrębności (tzw. etnorozwój).
Aleksander Posern-Zieliński
