Zeldowicz Jakow B., ur. 8 III 1914, Mińsk, zm. 2 XII 1987, Moskwa,
fizyk rosyjski;
Zeldowicz Jakow B.
Encyklopedia PWN
od 1964 pracownik Inst. Matematyki Stosowanej Akad. Nauk ZSRR w Moskwie, od 1966 profesor; od 1958 czł. Akad. Nauk ZSRR; w latach 50. pracował w utajnionym instytucie (kierowanym przez I. Kurczatowa) nad konstrukcją sow. bomby atomowej, a następnie wodorowej, jednocześnie zajmując się teorią cząstek elementarnych; sformułował zasadę zachowania liczby leptonowej (1953); podał (1955) zasadę zachowania słabego prądu wektorowego (sformułowaną niezależnie przez R.Ph. Feynmana i M. Gell-Manna), mającą istotne znaczenie dla teorii słabych oddziaływań i unifikacji oddziaływań słabych i elektromagnetycznych. Od pocz. lat 60. badał zagadnienia z zakresu astrofizyki i kosmologii; oprac. (1964) teorię przechwytywania (akrecji) materii przez czarne dziury, obserwował ostatnie etapy ewolucji gwiazd, zwłaszcza procesy fiz. zachodzące podczas wybuchów supernowych i podczas grawitacyjnego zapadania gwiazdy w stan czarnej dziury; badał wczesne etapy ewolucji Wszechświata.
