Węgorzewo

wyk. A. Dukata/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Węgorzewo,

m. powiatowe w województwie warmińsko-mazurskim, w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad Węgorapą, w pobliżu jej wypływu z jez. Mamry, oraz nad kanałami — Młyńskim, Węgorzewskim, i jez. Święcajty.

Ludność miasta: ogółem — 11,3 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 1 029,8 os/km² (2019)

Powierzchnia: 11 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 21°44′E, szerokość geograficzna: 54°13′N

Data założenia miasta: 1335

Prawa miejskie: nadanie praw — 1571

Oficjalne strony WWW: www.wegorzewo.pl

Zamek wzniesiony 1335 przez Krzyżaków (1398 murowany); przy zamku 1341 powstała osada targowa pod nazwą Angerburg (pol. Węgobork — używana do XIX w.); prawa miejskie 1571; na mocy pokoju tor. 1466 Węgorzewo pozostało w państwie krzyżackim, od 1525 w Prusach Książęcych, dzieliło ich losy polit.; 1656 zniszczone przez Tatarów posiłkujących hetmana W. Gosiewskiego; XVII–XVIII w. nasilenie osadnictwa pol., zahamowane akcją germanizacyjną władz pruskich; 1821-1975 i od 2001 siedziba powiatu; na przeł. XIX i XX w. rozwój gospodarczy; drobny przemysł, węzeł kol. i drogowy; po I wojnie świat. pozostało w Prusach Wschodnich; podczas II wojny światowej niem. punkt oporu, 1945 zniszczony w ok. 80%; od 1945 w Polsce, odbudowane. Ośr. turyst. i sportów wodnych; wędkarstwo; turyst. baza noclegowa; przystań rybacka i żeglugi pasażerskiej po Wielkich Jeziorach Mazurskich; przemysł spoż. (mięsny i mleczarski), metal. (kasy pancerne), drzewny, odzieżowy; Muzeum Kultury Lud. z obszernym archiwum i biblioteką specjalistyczną; układ przestrzenny z XVI–XIX w.; zamek krzyżacki (koniec XIV w., przebudowa 1. poł. XVIII i XIX w.); kościół ewangelicki, ob. parafialny Św. Piotra i Pawła (1605–11, transept 1729, przebudowa wieży 1741–43); dwór (1. poł. XIX w.), domy (koniec XIX, pocz. XX w.).

Bibliografia

A. Wakar Cztery wieki Węgorzewa, Olsztyn 1971.