Tyrmand Leopold, Dziennik 1954

Tyrmand Leopold, Dziennik 1954

Dziennik L. Tyrmanda, prowadzony w 1. kwartale 1954, wydany w Londynie 1980. Pisarz przedstawia w nim swoje życie prywatne (m.in. kłopoty finansowe, wynikające z niestabilności sytuacji zawodowej początkującego pisarza i dziennikarza, kontakty towarzyskie, dwuznaczny romans z nastolatką), portretuje postaci z kręgów artystyczno-literackich Warszawy i Krakowa (m.in. S. Kisielewskiego, Z. Herberta, Z. Kałużyńskiego — portrety te, barwne, soczyste, niekiedy ironiczne i zaprawione gorzkim humorem, imponują trafnością spostrzeżeń i niezwykłym darem obserwacji), snuje pełne publicystycznej pasji, gorzkie refleksje na temat spustoszeń dokonanych przez komunistów życiu społecznym i kulturalnym Polski po 1945. Dziennik 1954 uchodzi za jedno z najznakomitszych dzieł ukazujących mechanizm funkcjonowania systemu komunistycznego, jego destrukcyjny wpływ na społeczeństwo, rodzenie się i utrwalanie postaw konformistycznych i przystosowawczych, deprawację elit, których tylko nieliczni przedstawiciele wybierają postawę wierności fundamentalnym wartościom kultury europejskiej, odmowy czynnego uczestnictwa w budowaniu komunistycznej Polski. Pisarz rejestruje przemiany mody, obyczajów, norm społecznych, zmiany, których dokonuje w krajobrazie stolicy socrealistyczna myśl urbanistyczna, daje wyraz swojemu przywiązaniu do kultury Zachodu i niechęci do brzydoty, płaskości i prymitywizmu kultury „nowych czasów”, relacjonuje rozmowy, komentuje lektury, przytacza plotki, niezwykle sugestywnie odtwarza klimat Warszawy początku lat 50.