Trzebnica

rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Trzebnica,

m. powiatowe w województwie dolnośląskim, na obszarze Wzgórz Trzebnickich.

Ludność miasta: ogółem — 13,3 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 1 666,4 os/km² (2019)

Powierzchnia: 8 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 17°03′E, szerokość geograficzna: 51°19′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1250

Oficjalne strony WWW: www.trzebnica.pl

ośr. przem. i uzdrowiskowy; przemysł gł. metal. (balustrady, systemy ogrodzeniowe) i spoż. (mięsny, mleczarski); źródła miner. chlorkowo-sodowo-wapniowe z zawartością bromków; leczy się choroby narządów ruchu; sanatoria, park zdrojowy; ośr. ruchu krajoznawczego oraz cel pielgrzymek; turyst. baza noclegowa; węzeł drogowy. W okolicy T. rozwinięte sadownictwo.

Historia.

W XII w. osada targowa, jeden z ośr. włości Piotra Włostowica, od 2. poł. XII w. własność książęca; 1203–04 Henryk I Brodaty ufundował opactwo Cysterek (pierwszy żeński klasztor na Śląsku); do 1818 (kasata zakonu) ośr. dóbr klasztornych; prawa miejskie 1250; od XIV w. kult św. Jadwigi (od XVI w. cel pielgrzymek); od 1. poł. XIV w. pod zwierzchnictwem Czech, dzieliła losy polit. Śląska; od 1742 w państwie pruskim (niem. nazwa Trebnitz); w XVI–XVII w. rozwój płóciennictwa, w XVIII w. — sukiennictwa; na przeł. XIX i XX w. w Trzebnicy i okolicy duże skupisko ludności pol.; w czasie działań wojennych 1945 zniszczona w ok. 75%; od 1945 w Polsce, odbudowana; do 1975 siedziba powiatu.

Zabytki.

Opactwo Cysterek: późnorom. kościół (przed 1203–1241, przebudowany w końcu XVII i na pocz. XVIII w.), z kaplicą Św. Jadwigi (1268–69), jej grobowcem (XVII w.) i 2. cennymi rom. portalami z rzeźbionymi tympanonami (1. poł. XIII w.), barok. klasztor z 2 wirydarzami (1697–1726). Stanowisko dolnopaleolityczne datowane na ok. 500 000 lat temu z zabytkami krzemiennymi oraz szczątkami fauny.

Trzebnica, klasztor i kościół pocysterski pw. Św. Bartłomieja Apostoła i Św. Jadwigi Śląskiej .

Trzebnica, tympanon romański z kościoła Św. Bartłomieja i Św. Jadwigi, XIII w.