Trewir

Trewir, Trier ,

m. w zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, port nad Mozelą.

przemysł metal., spoż. (m.in. winiarstwo), włók., maszyn., gumowy, ceramiczne, skórz.; węzeł kol.; uniw. (od 1975) i inne szkoły wyższe; ośr. kult. i turyst.; muzea (K. Marksa, miejskie, regionalne). W pobliżu Trewiru uprawa winorośli.

Historia.

Rzymska osada Augusta Treverorum, zał. ok. 15 r. p.n.e. na podbitym terytorium Trewerów, od poł. I w. n.e. kolonia rzymska; na przeł. III i IV w. rezydencja cesarska; także siedziba bpów (ok. 780 do 1676 — arcybpów, z czasem elektorów); od ok. 460 pod panowaniem Franków, od 925 ostatecznie w granicach Niemiec; założenie 958 targu i odbudowa murów w XII w. zapoczątkowały nowy rozwój Trewiru (m.in. mozelski handel winem i solą); 1161–90 nadanie samorządu miejskiego; 1794–1814 Trewir należał do Francji, 1815–1945 — do Prus, 1918–30 okupowany przez Francuzów. Miejsce urodzenia 1818 K. Marksa.

Zabytki.

Liczne zabytki architektury rzymskiej; fragmenty amfiteatru, termy, tzw. bazylika, czyli aula kurialna, brama obwarowań zw. Porta Nigra (IV w., od poł. XII w. rozbudowana na kościół), most na Mozeli; ważny ośrodek sztuki ottońskiej w końcu X w.; rom. katedra (XI–poł. XIII w.), zał. na pozostałościach wczesnochrześc. bazyliki z IV w., krużganek (XIII w.), nagrobki, cenny skarbiec; inne kościoły, m.in. got. centralny NMP (ok. poł. XIII w.), rom. Św. Macieja (XI–XII, XVIII w.) i barok. Św. Pauliny (XVIII w.); klasztor Św. Szymona (XI w.); pałac biskupi (XVII–XVIII w.), inne pałace (XVIII w.); kamienice (XV–XVIII w.); rzymskie i średniow. zabytki T. zostałe wpisana na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO.

Trewir, Porta Nigra (Niemcy)