Tczew
 
Encyklopedia PWN
Tczew,
miasto powiatowe w województwie pomorskim, nad Wisłą, na granicy Pojezierza Starogardzkiego i Żuław Wiślanych;
Ludność miasta: ogółem — 60,1 tys. mieszkańców (2019)
Gęstość zaludnienia: 2 732,7 os/km2 (2019)
Powierzchnia: 22 km2
Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 18°48′E, szerokość geograficzna: 54°06′N
Prawa miejskie: nadanie praw — przed 1256 (1253?)
Oficjalne strony WWW: www.tczew.pl
Ośrodek przemysłowy, oświatowy i węzeł komunikacyjny; przemysł elektromaszynowy (samochodowe skrzynie biegów, oprzyrządowanie gazowe, artykuły gospodarstwa domowego, opakowania blaszane, sprzęt telekomunikacyjny, kable; odlewnia żeliwa, stocznia rzeczna) i spożywczy (drożdżowy, rybny); największy w północnej części Polski węzeł kolejowy; węzeł drogowy i port rzeczny; filie różnych uczelni (Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Akademii Morskiej w Gdyni, Uniwersytetu Gdańskiego, Politechniki Gdańskiej); Muzeum Wisły.
Historia. Ślady osadnictwa z epoki brązu przez okres wpływów rzymskich do wczesnego średniowiecza; gród pomorski i osada na podgrodziu, od ok. 1252 stolica księstwa, siedziba kasztelanii; prawa miejskie przed 1256 (1253?); 1308 opanowany i zniszczony przez Krzyżaków; ponowna lokacja w 2. poł. XIV w.; czł. Związku Pruskiego; po wojnie trzynastoletniej 1454–66 wraz z Pomorzem Gdańskim włączony do Polski (Prusy Król.); w XV–XVI w. duży ośr. handlu zbożem; upadek znaczenia miasta w XVII–XVIII w.; 1772–1920 w zaborze pruskim; rozwój gospodarczy związany z powstaniem w Tczewie węzła kol. (od 1852 połączenie kol. z Berlinem, Gdańskiem i Bydgoszczą, 1857 pierwszy na Wiśle most kol. na trasie Tczew–Królewiec), uruchomiono zakłady przem. (m.in. cukrownie, warsztaty kol., wytwórnię maszyn roln.). W okresie międzywojennym 1920 zał. tu pierwszą pol. szkołę mor. (1930 przeniesiona do Gdyni); port przebudowano na rzeczno-mor.; 1 IX 1939 pod Tczewem udaremniono opanowanie przez wojska niem. mostów na Wiśle (Szymankowo); w okresie II wojny światowej wcielony do Rzeszy; IX–XI 1939 obóz dla zakładników (m.in. osadzono tu księży z pelplińskiej kurii biskupiej); od II 1941 zbiorczy obóz przesiedleńczy dla Polaków (ok. 2 tys. osób w ciągu tygodnia); IX–XII 1939 obóz przejściowy dla Polaków (większość więźniów Niemcy rozstrzelali); 1941–45 oddział roboczy jeńców bryt., 1942–45 jeńców fr.; 1920–75 i od 1999 siedziba powiatu.
Zabytki. Gotycki kościół parafialny Św. Krzyża (XIV–XV w.), kościół podominikański (ok. XIV w.).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia