Szarffenbergowie

Szarffenbergowie, Scharffenbergowie, po nobilitacji Szarfenbergerowie,

rodzina drukarzy i księgarzy, nobilitowana 1544.

Linia krakowska, m.in.: Marek (?–1544), właściciel księgarni (od ok. 1514), drukarni (od ok. 1517), introligatorni i papierni (od ok. 1540); największy ówcześnie nakładca w Polsce; 1546–65 drukarnię i księgarnię prowadzili jego synowie: Mikołaj (1519–1606) i Stanisław (?–1584), który też je 1565 przejął; wspólnie wydali pierwszy pol. przekład Nowego Testamentu (1556) i Biblię J. Leopolity, zw. Biblią Szarffenbergerowską (1561); Mikołaj otworzył 1565 własną drukarnię i księgarnię; jako typograf król. (od 1570) utrzymywał 1577–82 przy kancelarii król. drukarnię, zw. latającą (tłoczyła w miejscach postoju dworu druki urzędowe i lit., m.in. 1578 ukazały się J. Kochanowskiego Dryas Zamchana, pierwsza we Lwowie książka, i Odprawa posłów greckich; wydawał na wysokim poziomie edytorskim m.in. dzieła hist., podręczniki, słowniki, literaturę popularną i rel.; był dostawcą książek dla Akad. Krak.; Maciej (?–1547), prawdopodobnie krewny Marka, wydawał dzieła humanistów (m.in. Erazma z Rotterdamu, Ph. Melanchtona), podręczniki, modlitewniki, kalendarze, najstarszą pol. książkę kucharską (Kuchmistrzostwo P. Seweryna, ok. 1540–1547), utwory lit. (m.in. Krótką rozprawę... M. Reja 1543); drukował gł. w językach: łac., gr., hebrajskim, polskim. Linia śląska, m.in.: Kryspin, st. (ok. 1520–1576), drukarz, księgarz, drzeworytnik w Zgorzelcu (od 1543) i Wrocławiu (od 1552); dostarczał drzeworytów drukarzom krak.; drukował gł. w językach: łac., niem. i pol. (m.in. Żołtarz Dawidów... W. Wróbla 1547, Postylla J. Wujka 1573); Jan (1550–86), syn Kryspina (st.), we Wrocławiu wydał m.in. słownik niem.-pol.-łac. (1579), słownik frazeologiczny łac.-niem.-pol. A. Calagiusa (1579), kalendarze, prognostyki astrologów krak. w języku niem., także bogato ilustrowany herbarz śląski (1578); drukarnia wskutek kolejnego małżeństwa wdowy po nim przeszła w posiadanie Baumannów (do 1748).