Sudan. Warunki naturalne

Sudan. Warunki naturalne.

Rozciągłość południkowa ponad 2000 km, równoleżnikowa — 1700 km (największy kraj w Afryce); dł. wybrzeża 560 km. Większą część Sudanu zajmuje równinna Kotlina Nilu Białego, od zachodu otoczona wyż. Darfur i Kordofan (od wschodu ograniczona Wyż. Abisyńską); na południu próg Azande i krawędzie Wyż. Wschodnioafrykańskiej; najwyższe szczyty: wygasły wulkan Dżabal Marra (3088 m, na wyż. Darfur) i Kinyeti (3187 m, w pobliżu granicy z Ugandą); nad morzem wznoszą się góry Atbaj; północna część leży w obrębie Sahary; na zachód od Nilu rozciąga się fragment Pustyni Libijskiej, na wschód — Pustynia Nubijska; dł. Nilu (z Nilem Białym) w granicach Sudan wynosi ponad 3000 km; jego gł. dopływy: Nil Błękitny (dostarcza ok. 60% średniego przepływu Nilu) i Atbara. W północnej części klimat zwrotnikowy kontynent. suchy, w południowej — podrównikowy wilgotny; średnia temp. miesięczna na północy od 15–20°C w styczniu do 32–35°C w lipcu, na południu od 24–25°C w lipcu i sierpniu do 28–30°C w lutym i marcu; w Chartumie maksima dobowe temperatury (od kwietnia do lipca) mogą przekraczać 45°C, minima (od grudnia do marca) — poniżej 10°C; roczne opady od 10–50 mm na północy (niekiedy brak opadów w ciągu kilku lat), do 1000 mm i więcej na południu (pora deszczowa od kwietnia do października); 1984–85 i na pocz. lat 90. wystąpiły katastrofalne susze (zwłaszcza w zachodniej części kraju). Na północ od 15°N panują półpustynie i pustynie; w środkowej części Sudanu i w Kotlinie Nilu Białego występują suche sawanny ze skąpymi trawami i niskimi akacjami, na południowym zachodzie — bujne sawanny z wysokimi trawami i okazałymi drzewami; wzdłuż rzek lasy galeriowe; na stokach gór Atbaj i Wyż. Abisyńskiej suche lasy; rozległe bagna As-Sudd i Machar są porośnięte trzciną i papirusem; kilka parków nar. (m.in. Południowy o pow. 2 mln ha); rezerwaty utworzone dla ochrony fauny, gł. dużych zwierząt kopytnych i słoni. Obszar przyrody chronionej w Sudanie stanowi ok. 3,7% pow. kraju.