Strzelno

Strzelno,

miasto w województwie kujawsko-pomor., w powiecie mogileńskim, na Pojezierzu Gnieźnieńskim.

Ludność miasta: ogółem — 5,6 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 1 407,8 os/km² (2019)

Powierzchnia: 4 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 18°12′E, szerokość geograficzna: 52°38′N

Prawa miejskie: nadanie praw — przed 1356

Oficjalne strony WWW: www.strzelno.pl

osada w XI w.; w XII w. początkowo nadane klasztorowi kanoników regularnych z Trzemeszna, następnie własność (do 1772) klasztoru norbertanek ufundowanego w Strzelnie 1133 (lub 1176–90); prawa miejskie przed 1356; 1772–1919 w zaborze pruskim; 1837 kasata klasztoru; 1887–1932 siedziba powiatu, rozwój gospodarczy miasta; od 1892 połączenie kol.; IX–XII 1939 Niemcy dokonali tu wielu egzekucji (liczby zamordowanych nie ustalono), 1944, dla zatarcia śladów, zwłoki ekshumowali i spalili. Ośr. usługowy regionu roln. oraz ruchu turyst.; drobny przemysł spoż., materiałów budowlanych, drzewny, maszyn.; rom. rotunda Św. Prokopa (zapewne XII/XIII w., częściowo rekonstruowana 1925) z tympanonem fundacyjnym; zespół klasztorny dawniej Norbertanek: kościół Św. Trójcy (ok. 1175–1216, przebudowa m.in. przed 1752) z tympanonem fundacyjnym w portalu południowym, wewnątrz międzynawowe kolumny pokryte płaskorzeźbą figuralną, portal północny z późnorom. tympanonem (ok. 1230), późnogot. klasztor (przebudowa).

Strzelno, rotunda Św. Prokopa, romańska rotunda, XII w.