Stargard Wagryjski

Stargard Wagryjski, Oldenburg im Wagrien,

naczelny gród słow. plemienia Wagrów w północnych Niemczech (Szlezwik-Holsztyn), w pobliżu Kilonii;

968 siedziba biskupa, ok. 1160 przeniesiona do Lubeki; w świetle badań archeol. gród powstał VII–VIII w., otoczony wałem drewniano-ziemnym, w końcu VIII w. znacznie rozszerzony ku wschodowi, gdzie wzniesiono rezydencję książęcą; od południa rozwinęło się otwarte podgrodzie; w połowie X w. rezydencję (wzorowaną na niem. pfalcach) przeniesiono do zachodniej części grodu; poświadczony rozwój wielu rzemiosł i dalekosiężnych kontaktów handl.; we wschodniej części grodu wzniesiono kościół, zniszczony ok. 1000, później była czynna kącina pogańska, następnie ponownie kościół, zburzony 1066; być może od tego czasu w pobliżu był czynny, opisany w XII w. (Helmold), święty gaj, w którym odprawiano roki sądowe; gród zniszczony na przeł. 1148 i 1149. Na pocz. XIII w. hrabiowie Holsztynu wznieśli na terenie grodziska nowe założenie obronne, zniszczone w końcu tego wieku; wokół targu na podgrodziu rozwinęło się osiedle niem., które 1233 otrzymało prawa miejskie.